De openbare omroep

De openbare omroep

Sinds enkele weken is er op één (vrt) een spot te zien die reclame maakt voor de quiz die je op de website van vrt kan spelen. De spot is eigenlijk een parodie op de middagvullende programma’s die tegenwoordig terug te vinden zijn op onder andere VT4, vijfTV en kanaaltwee. Het gaat om programma’s waarbij de kijker telefonisch deel kan nemen aan woordspelletjes die op het scherm afgebeeld worden. De geldprijzen die men ermee kan winnen zijn niet mis, maar de telefoonrekening is uiteraard van een gelijkaardige grootorde. Het prijsgeld en de vaak zeer lage moeilijkheidsgraad van de spelletjes hebben duidelijk als doel de verveelde kijker te doen bellen om zo hun telefoonrekening de hoogte in te jagen. Een weinig ‘koshere’ praktijk, doch de kijker maakt zelf de keuze te bellen en de prijzen van het telefoongesprek staan duidelijk op de scherm weergegeven. Waarmee de spot op één vooral de draak steekt is, naast de inhoud, ook de vorm. Ze lachen er met de ietwat slappe vorm van presentatie die er, naar we vermoeden, voornamelijk door ex-missen, ex-idool deelneemsters en dergelijke wordt waargenomen. Kortom: het gaat hier om allesbehalve hoogstaande televisie. Doch, voor zenders als VT4, vijfTV, kanaaltwee,… is een dergelijke vorm van inkomstenverwerving nu eenmaal noodzakelijk. Afhankelijk van reclame inkomsten als ze zijn, zijn inkomsten als van dergelijke programma’s nu eenmaal noodzakelijk. In 1999 begon men een dalende trend van reclaminkomsten voor tv-zenders waar te nemen. Uit het "Status Report" van 1999, een jaarlijkse studie over de advertentiemarkt in 20 Europese landen, Japan en de VS, uitgevoerd door de reclameregie IP, bleek dat na jaren van spectaculaire stijging de reclame investeringen op TV veel minder sterk stegen. Televisie boekte 6,6% meer reclame-inkomsten, maar zag zijn aandeel dalen tot 39,7%, evenveel als de geschreven pers. Sindsdien heeft die trend zich verder gezet. Met een versterkende kracht sinds de boom van internetreclame.
Aan reclame op het internet werd in 2005 in België 44 miljoen euro besteed, een stijging van 35 procent ten opzichte van 2004. Aan reclame op het internet is in 2005 in België 44 miljoen euro besteed, een stijging van 35 procent ten opzichte van 2004.
Tv-zenders zien hun gebruikelijke reclame inkomsten, reclame tijdens de zogenaamde onderbrekingen tussen programma’s, steeds verder dalen. Gevolg, ze zoeken nieuwe vormen van inkomsten, zoals de middagprogramma’s waarmee één in een spot de draak steekt.
Vrt is een zender die niet van reclame inkomsten afhankelijk is. Vrt is operationeel dankzij een dotatie van de Vlaamse overheid. Die bedraagt momenteel zo’n 150 miljoen euro. Jaarlijks stijgt dat bedrag met vier procent. Dit is tot en met 2006 vastgelegd in de beheersovereenkomst. Nu verklaart de Vrt-topman Tony Mary dat om zijn publieke opdracht ook in het digitale tijdperk te garanderen, de Vrt voor de periode 2007-2011 zo'n 180 miljoen euro extra nodig heeft. In de krachtlijnen van de visienota ter voorbereiding van de beheersovereenkomst 2007-2011 staat dat de Vrt tegen 2011 550 tot 580 miljoen euro nodig zal hebben. Als alle veranderingstrajecten niet honderd procent zouden verlopen, kan dat volgens Mary zelfs oplopen tot 610 miljoen euro. Dit gaat over enorme bedragen.
Wanneer de belastingbetaler dergelijke enorme bedragen aan de openbare omroep geeft, zou de gemiddelde burger het maar zeer normaal vinden dat haar verkozen politici dan ook de nodige controle kunnen uitoefenen op wat er met dat geld gebeurt. Nadat het ontwerp van decreet, dat terug wat meer macht bij de politiek legt, unaniem werd goedgekeurd in de Commissie Media van het Vlaams Parlement, dreigde Vrt-topman Tony Mary met ontslag. De gedelegeerd bestuurder vindt dat hij onder dit decreet de openbare omroep niet langer op een efficiënte manier kan leiden.
Het laatste woord is over deze zaak nog lang niet gezegd. De Vlaming verdient echter een kwalitatief hoogstaande openbare omroep in ruil voor de bedragen die via de dotatie de Vrt draaiend houden. De Vlaming verdient een journaal en aanverwante programma’s die niet steeds de zaak vanuit één standpunt bekijken.
Wanneer we naar vtm, VT4,… kijken weten we dat we er de reclameblokken en minder hoogstaande middagblokken er nu eenmaal moeten bijnemen. Kijken we echter naar één of canvas, zenders die we als belastingbetaler mee financieren, dan menen we op z’n minst recht te hebben op objectieve en kwalitatieve berichtgeving.

Benjamin D