“De Leeuwen van de Twee Rivieren” hebben de finale van de Azië Cup gewonnen. Met het kleinste verschil won de Irakese nationale ploeg van Saudi-Arabië.
Zoals overal ter wereld brengt blijkbaar ook in Irak voetbal mensen samen. De overwinning werd gevierd in gans het land. Van Bagdad tot Basra en zelfs in Kurdistan.
Voor het eerst in zeer lange tijd werd het verenigde Irak nog eens gevierd door haar bevolking.
De uiterst instabiele natie kan een dergelijke opsteker zeker gebruiken. Het gaat namelijk niet goed met Irak. De dagelijkse zelfmoordaanslagen maken een normaal openbaar leven onmogelijk. De Iraakse politie noch het eigen leger zijn in staat de veiligheid te garanderen. De Amerikaanse troepen moeten dweilen met de kraan open en zijn de situatie allesbehalve meester in het land dat ze feitelijk bezetten.
Verschillende bevolkingsgroepen willen hun portie van de macht, groeperingen maken van de chaos gebruik om macht te verwerven. Stemmen voor opsplitsing van het land zijn talrijk.
De situatie in Irak is vooral door haar verschillende bevolkingsgroepen niet evident. Irak kent een bevolking van voornamelijk Arabieren en Koerden en in mindere mate Turkmenen en Assyrische en Chaldeeuwse christenen.
Ongeveer 60% van de totale bevolking zijn sjiitische Arabrieren. Zij wonen hoofdzakelijk in het zuiden. Daarnaast woont een grote groep sjiieten in Bagdad.
In het midden van Irak wonen de meeste soennitische Arabieren, die ongeveer 20% van de bevolking uitmaken. De overwegend soennitische Koerden leven in het noorden van Irak, ze vormen 20% van de totale Iraakse bevolking.
Toen de VS in 2003 Saddam Hoessein van de macht verstootte bleek al zeer snel dat het net zijn totalitaire macht was die het land een zekere interne stabiliteit gaf.
Het wegvallen van die autoritaire macht werd het startsignaal van een strijd om de macht en invloed die zowel intern als extern, voornamelijk vanuit buurland Iran, begon.
Ook Turkije blijft de situatie in vooral het noordelijke Iraaks Koerdistan nauwlettend in het oog houden. De Koerden in Irak hebben een zekere mate van autonomie. Ze hebben een eigen taal, een eigen cultuur, een eigen vlag,… Turkije vreest dan ook dat de aantrekkingskracht van deze semi-staat in wording op de eigen Koerdische bevolking voor instabiliteit zou kunnen zorgen in hun eigen land.
Deze maand nog heeft het Turkse leger in Noord-Irak aanvallen uitgevoerd op verschillende dorpen nabij de Turkse grens. Vooral het Turks Koerdische PKK, dat in Iraaks Koerdistan actief zou zijn en aanslagen in Turkije zou voorbereiden, is daarbij het doelwit.
Volgens de Iraakse minister van Buitenlandse Zaken, Hoshyar Zebari, heeft het Turkse leger 140.000 troepen naar het Turks-Iraakse grensgebied gestuurd. Cijfers die onder andere door de Verenigde Staten in twijfel getrokken worden. Al zegt de VS Turkije te steunen.
Irak is een kruidvat en nog heel ver verwijderd van de democratische droom die de Verenigde Staten met zich meebrachten bij hun inval.
Een democratie blijkt er voorlopig nog steeds niet werkbaar. Op 15 december vonden volgens de nieuwe grondwet verkiezingen plaats. Geen van de partijen wist een absolute meerderheid te behalen. Van de 275 zetels gingen er 128 naar de Verenigde Iraakse Alliantie (sjiitisch), 53 naar de Democratische Patriottische Alliantie van Koerdistan en 44 naar het Iraaks Akkoord Front (soennitisch). Daarnaast veroverden negen andere partijen één of meer zetels.
De regering slaagt er echter niet aan de hand van haar bestuur de Irakese inwoners een degelijk bestaan te garanderen.
Een rapport van ngo Oxfam en een aantal Iraakse hulporganisaties dat maandag bekend gemaakt werd bracht aan het licht dat bijna acht miljoen Irakezen dringende hulp nodig hebben.
Het gaat om vier miljoen Irakezen die niet regelmatig kunnen eten en verscheidene vormen van humanitaire hulp nodig hebben. Daarnaast zijn er nog eens vier miljoen ontheemden en vluchtelingen in Irak.
De Irakese regering is niet in staat de situatie in haar land in handen te nemen.
Ook de Amerikanen blijken geen oplossing voor de problemen te leveren. Daarnaast wordt de roep in de VS om een begin te maken met de terugtrekking van de 162.000 Amerikaanse militairen met de dag luider.
Maar de terugtocht uit Irak wordt een logistiek immense klus. Tienduizenden pantserwagens, jeeps en tanks moeten vanuit de grote Amerikaanse bases over de weg naar het zuiden, naar de havens van Koeweit. Evenals miljoenen tonnen gevaarlijke munitie, wc’s, tenten, veldkeukens, kantoorgerei en zelfs fastfoodrestaurants. De kilometerslange konvooien zullen snel een dankbaar doelwit vormen voor het verzet.
Ruim drieduizend konvooien zullen er nodig zijn gedurende een klein jaar, zo berekende onlangs een hoge militair in Bagdad, om het overgrote deel van de troepenmacht en hun materieel weg te halen uit het oorlogsgebied. En de vraag is gerechtvaardigd of ze zich schietend een weg uit Irak zullen moeten banen naar Koeweit. ‘Een omvangrijke logistieke onderneming’, zo noemde minister van Defensie Robert Gates een terugtrekking uit Irak. De vraag wat er met Irak zal gebeuren wanneer de Amerikanen zich teruggetrokken hebben is onduidelijk.
De nationale voetbalploeg waarin Soenieten, Sjiieten en Koerden samen streden en de overwinning behaalden krijgt nu door velen de zware last van “hoop voor de toekomst” opgelegd. Er is echter nog een lange weg van zowel nationale symbolen alsook nationale stevige wetten en ordehandhaving te gaan vooraleer Irak een stap dichter kan zetten tot een stabiele natie. Een uitdaging die vooral de Irakezen zelf dienen op te nemen.
Pieter M
