Non! Neen!
De Europese Unie kent een crisis, en dit vanwege de duidelijke non en neen die respectievelijk het resultaat waren van de Franse en Nederlandse referenda omtrent de Europese grondwet. Zowel Frankrijk als Nederland zijn twee van de absolute voortrekkers van het Europese eenmakingproces die beiden aan de basis van dit proces lagen. Na de uitslagen van de referenda omtrent de grondwet is het best mogelijk dat hun positie in dit proces er anders zal gaan uitzien. Ook de vraag hoe het nu verder moet met die grondwet is er een waar het antwoord, zich verschuilend in de kamers der compromissen, nog even op zich zal laten wachten.
Hoe komt het nu dat de Fransen en Nederlanders neen stemden? Zowel het ja als het neen-kamp hebben heel wat campagne gevoerd. Toch wordt vooral het ja-kamp verweten dat de boodschap niet duidelijk genoeg werd overgebracht. Niemand weet echt waar de grondwet voor staat, niemand weet wat er precies allemaal gebeurt met dat Europa. Een algemene kritiek op Europa die al veel langer te horen is, maar die nu, bij de eerste keer dat de burger ook effectief haar mening zou gegeven mogen hebben zware gevolgen heeft. De communicatie omtrent de Europese eenmaking naar de burger toe, en dit zowel vanuit Brussel als vanuit de leiders van de lidstaten die dit project trekken, moet dringend verbeteren. Dit is een niet tegen te spreken feit. Dat dit gebrek aan communicatie echter alleen aan de basis zou liggen van de duidelijk neen-stem bij de referenda is onjuist. In Frankrijk lijkt het er namelijk op dat velen het beleid van president Chirac vooral wensten af te straffen, terwijl de Nederlanders de erfenis van Pim Fortuyn nog steeds menen mee te moeten slepen en dus luid neen roepen op elke vraag die hen gesteld wordt door de overheid. Het lijkt er sterk op dat de burger een duidelijk neen liet horen op veel meer dan enkel de gestelde vraag. De meesten van hen bleken namelijk, en gaven dit ook zelf duidelijk toe, niet ten volle te beseffen wat de vraag die hen gesteld werd dan wel precies inhield. Het staat buiten kijf dat Europa in de toekomst de burger beter zal moeten informeren omtrent wat dit project precies inhoudt. Een betere communicatie kan een immens deel van de negatieve gevoelens ten gevolge van onwetendheid zeker en vast wegnemen. Deze taak ligt echter niet alleen bij de Europese instellingen, maar evenzeer bij de lidstaten zelf. Alsook wordt het dringend tijd dat de Europese verkiezingen en de mogelijkheid van de burger om haar stem te laten gelden in het Europese democratische proces, wat hoger naar waarde geschat worden.
Kan een immens economisch en politiek project als de Europese eenmaking, een project dat reeds meerdere decennia loopt en onnoemelijk veel vruchten heeft afgeworpen voor ons continent, zomaar in de prullebak geworpen worden vanwege een antwoord op een niet begrepen vraag alsook een antwoord op meerdere niet eens gestelde vragen? Het antwoord op die vraag lijkt meer dan duidelijk: non! neen!
Pieter M
