CD&V standenpartij?

In een interview in het weekblad Knack stelde CM-voorzitter Marc Justaert dat CD&V beter af was als standenpartij. Eens was het zo dat de standen binnen CD&V, boeren, zelfstandigen en werknemers, de koers van de partij volledig bepaalden. Vandaag staat hun aanwezigheid en rol binnen de partij niet langer in de statuten en is hun invloed beperkter. Toch is ze niet helemaal verdwenen. Afhankelijk van de provincie, stad of gemeente hebben alle of sommige van die drie standen nog steeds heel wat in de pap te brokken.
Na de nederlaag in 1999 zocht de oude CVP een periode van herbronning op. De partij besliste dat de standen een minder prominente rol zouden krijgen. De uitkomst van die beslissing lag evenzeer bij het feit dat die standen zelf schoorvoetend andere invloedswegen zochten nu de macht elders lag. Denk maar aan de flirt tussen ACW en het toenmalige Agalev, alsook het interne debat binnen ACW of hun politiek-actieve leden exclusief bij CD&V mochten, of er ook andere partijen mogelijk waren. Helemaal wegnemen van de standen binnen CD&V zou overigens nooit kunnen aangezien heel wat leden nu eenmaal ook lid zijn van een stand. Bij CVP was het echter de stand die vaak op de eerste plaats kwam, bij CD&V zou dat de partij eerst worden, dan pas de stand.
Nu er terug uitzicht op de federale macht is voor de Christendemocraten merken sommige van die oude spelers uit de standenstructuur dat hun invloed heel wat minder is geworden. Marc Justaert legt de schuld blijkbaar bij de partij CD&V die minder naar haar middenveld luistert. Maar is dat wel een juiste conclusie? De reden dat een partij als CD&V dergelijke middenveldorganisaties niet meer probeert op te vrijen ligt misschien wel daar dat zij, veel minder dan vroeger, nog spreken voor hun achterban. Vroeger wist een stand sterk te mobiliseren en het stemgedrag van hun achterban te bepalen. Hun standpunten werden gedragen door die achterban en de partij die er rekening mee hield kon die stemmen dan ook binnenhalen. Vandaag bepalen die standen niet langer voor welke partij hun leden stemmen. Partijen als CD&V moeten hun stemmen op andere manieren zien te winnen dan louter via overeenkomsten en goede relaties met de standen. Mensen als Justaert, de organisatie die hij vertegenwoordigd en gelijkaardige organisaties moeten de hand in eigen boezem durven steken. Hun standpunten en visie weten ze niet langer bij hun eigen achterban en leden op een dergelijke manier te verkopen dat die ook zouden stemmen op de partij die dit meeneemt. Voor politieke partijen speelt de uiteindelijke stem van de mensen nog steeds het meest, dat bepaalt dan ook hun programma. Dat CM en consoorten beter af waren toen CD&V nog standenpartij was zal wel zo zijn, of CD&V dat ook was...

Alexander L & Benjamin D

Instellingen en democratie

Vandaag kunnen de Russen hun vertegenwoordigers in de Doema, het Russische parlement verkiezen. De partij van president Vladimir Poetin is de gedoodverfde overwinnaar. Niemand minder dan president Poetin zelf is de lijsttrekker van zijn partij Verenigd Rusland. Aan zijn laatste termijn als president komt binnenkort een einde. Toen Poetin vorig jaar liet weten dat hij niet van plan is de grondwet te wijzigen om een bijkomend termijn mogelijk te maken leek dat een positief signaal voor het respect voor de Russische instellingen te zijn. Dat Poetin zijn macht niet zou opgeven was echter eveneens duidelijk. Zijn politieke toekomst wil hij nu blijkbaar verder zetten als premier. Dat de premier in Rusland minder macht heeft dan de president mag geen probleem zijn, plannen om de rollen wat om te draaien en bepaalde bevoegdheden te verschuiven zouden al klaar liggen. Een loopje met de democratie nemen ze in Rusland al langer, bij de verkiezingen van 2 december waren de onregelmatigheden niet te tellen, nu worden ook de instellingen met de voeten getreden. Het dictatoriale Rusland zal aldus definitief een feit zijn.

In Venezuela konden de burgers vandaag ook gaan stemmen. President Chavez, de nieuwe clown van het mondiaal socialisme, vraagt in een referendum onder andere om zonder limiet herkiesbaar te zijn als president. De man schopt alles en iedereen tegen de schenen en kan zich door de grote olievoorraden van zijn land te veel permitteren. Door de grondwet aan te passen naar zijn eigen wensen zal hij Venezuela kunnen leiden naar eigen goeddunken met onbegrensde macht.

De instellingen en instituties van een land, de grondwet en de scheiding der machten zijn essentiële elementen voor een democratische staat. Een degelijk uitgetekende democratie beschermt zichzelf op die manier tegen de omverwerping van haar eigen systeem. Wantoestanden zijn mogelijk, de burger kan de verkeerde mensen een absolute meerderheid leveren, verkiezingen kunnen vervalst worden of onregelmatig verlopen,… toch kunnen dammen ingebouwd worden. Bijvoorbeeld een termijn op het aantal keer dat iemand president kan worden zorgt ervoor dat in een land waarin verkiezingen met de voeten getreden worden er toch geen alleenheersers bestendigd kunnen worden. Wanneer de burger zijn democratische mogelijkheden verloren heeft is het terrein geëffend voor de leiders om alle macht definitief naar zich toe te trekken. We moeten als internationale gemeenschap veel strenger optreden tegen zelfs de kleinste inbreuken tegen de democratische rechten van de bevolking van een land. Vrije pers, vrijheid van vereniging, vrijheid van mening en het recht om zich vrijelijk verkiesbaar te stellen en te kiezen voor wie hen zal vertegenwoordigen. Deze essentiële vrijheden één voor één wegnemen leidt tot de situatie die we vandaag zien in landen als Rusland en Venezuela. We kunnen het ons niet permitteren om de democratieën van de wereld in aantal nog verder te zien minderen.

Pieter M