CD&V standenpartij?

In een interview in het weekblad Knack stelde CM-voorzitter Marc Justaert dat CD&V beter af was als standenpartij. Eens was het zo dat de standen binnen CD&V, boeren, zelfstandigen en werknemers, de koers van de partij volledig bepaalden. Vandaag staat hun aanwezigheid en rol binnen de partij niet langer in de statuten en is hun invloed beperkter. Toch is ze niet helemaal verdwenen. Afhankelijk van de provincie, stad of gemeente hebben alle of sommige van die drie standen nog steeds heel wat in de pap te brokken.
Na de nederlaag in 1999 zocht de oude CVP een periode van herbronning op. De partij besliste dat de standen een minder prominente rol zouden krijgen. De uitkomst van die beslissing lag evenzeer bij het feit dat die standen zelf schoorvoetend andere invloedswegen zochten nu de macht elders lag. Denk maar aan de flirt tussen ACW en het toenmalige Agalev, alsook het interne debat binnen ACW of hun politiek-actieve leden exclusief bij CD&V mochten, of er ook andere partijen mogelijk waren. Helemaal wegnemen van de standen binnen CD&V zou overigens nooit kunnen aangezien heel wat leden nu eenmaal ook lid zijn van een stand. Bij CVP was het echter de stand die vaak op de eerste plaats kwam, bij CD&V zou dat de partij eerst worden, dan pas de stand.
Nu er terug uitzicht op de federale macht is voor de Christendemocraten merken sommige van die oude spelers uit de standenstructuur dat hun invloed heel wat minder is geworden. Marc Justaert legt de schuld blijkbaar bij de partij CD&V die minder naar haar middenveld luistert. Maar is dat wel een juiste conclusie? De reden dat een partij als CD&V dergelijke middenveldorganisaties niet meer probeert op te vrijen ligt misschien wel daar dat zij, veel minder dan vroeger, nog spreken voor hun achterban. Vroeger wist een stand sterk te mobiliseren en het stemgedrag van hun achterban te bepalen. Hun standpunten werden gedragen door die achterban en de partij die er rekening mee hield kon die stemmen dan ook binnenhalen. Vandaag bepalen die standen niet langer voor welke partij hun leden stemmen. Partijen als CD&V moeten hun stemmen op andere manieren zien te winnen dan louter via overeenkomsten en goede relaties met de standen. Mensen als Justaert, de organisatie die hij vertegenwoordigd en gelijkaardige organisaties moeten de hand in eigen boezem durven steken. Hun standpunten en visie weten ze niet langer bij hun eigen achterban en leden op een dergelijke manier te verkopen dat die ook zouden stemmen op de partij die dit meeneemt. Voor politieke partijen speelt de uiteindelijke stem van de mensen nog steeds het meest, dat bepaalt dan ook hun programma. Dat CM en consoorten beter af waren toen CD&V nog standenpartij was zal wel zo zijn, of CD&V dat ook was...

Alexander L & Benjamin D