zondag, december 02, 2007

Instellingen en democratie

Vandaag kunnen de Russen hun vertegenwoordigers in de Doema, het Russische parlement verkiezen. De partij van president Vladimir Poetin is de gedoodverfde overwinnaar. Niemand minder dan president Poetin zelf is de lijsttrekker van zijn partij Verenigd Rusland. Aan zijn laatste termijn als president komt binnenkort een einde. Toen Poetin vorig jaar liet weten dat hij niet van plan is de grondwet te wijzigen om een bijkomend termijn mogelijk te maken leek dat een positief signaal voor het respect voor de Russische instellingen te zijn. Dat Poetin zijn macht niet zou opgeven was echter eveneens duidelijk. Zijn politieke toekomst wil hij nu blijkbaar verder zetten als premier. Dat de premier in Rusland minder macht heeft dan de president mag geen probleem zijn, plannen om de rollen wat om te draaien en bepaalde bevoegdheden te verschuiven zouden al klaar liggen. Een loopje met de democratie nemen ze in Rusland al langer, bij de verkiezingen van 2 december waren de onregelmatigheden niet te tellen, nu worden ook de instellingen met de voeten getreden. Het dictatoriale Rusland zal aldus definitief een feit zijn.

In Venezuela konden de burgers vandaag ook gaan stemmen. President Chavez, de nieuwe clown van het mondiaal socialisme, vraagt in een referendum onder andere om zonder limiet herkiesbaar te zijn als president. De man schopt alles en iedereen tegen de schenen en kan zich door de grote olievoorraden van zijn land te veel permitteren. Door de grondwet aan te passen naar zijn eigen wensen zal hij Venezuela kunnen leiden naar eigen goeddunken met onbegrensde macht.

De instellingen en instituties van een land, de grondwet en de scheiding der machten zijn essentiële elementen voor een democratische staat. Een degelijk uitgetekende democratie beschermt zichzelf op die manier tegen de omverwerping van haar eigen systeem. Wantoestanden zijn mogelijk, de burger kan de verkeerde mensen een absolute meerderheid leveren, verkiezingen kunnen vervalst worden of onregelmatig verlopen,… toch kunnen dammen ingebouwd worden. Bijvoorbeeld een termijn op het aantal keer dat iemand president kan worden zorgt ervoor dat in een land waarin verkiezingen met de voeten getreden worden er toch geen alleenheersers bestendigd kunnen worden. Wanneer de burger zijn democratische mogelijkheden verloren heeft is het terrein geëffend voor de leiders om alle macht definitief naar zich toe te trekken. We moeten als internationale gemeenschap veel strenger optreden tegen zelfs de kleinste inbreuken tegen de democratische rechten van de bevolking van een land. Vrije pers, vrijheid van vereniging, vrijheid van mening en het recht om zich vrijelijk verkiesbaar te stellen en te kiezen voor wie hen zal vertegenwoordigen. Deze essentiële vrijheden één voor één wegnemen leidt tot de situatie die we vandaag zien in landen als Rusland en Venezuela. We kunnen het ons niet permitteren om de democratieën van de wereld in aantal nog verder te zien minderen.

Pieter M

3 opmerkingen:

Anoniem zei

Ik heb zo'n vermoeden, beste Pieter, dat u toch niet al teveel inzicht hebt in de Russische politiek noch in de recente Russiche politieke geschiedenis. Hoe democratisch het er allemaal aan toegaat in Rusland is dan ook nog eens fundamenteel de zaak van de Russen zelf. En die blijken het nog te kunnen pruimen dacht ik zo. Maar ach, waar is de tijd dat oligarchen dat land onder Yeltsin konden beroven van zijn nationale rijkdommen en ganse industrieën konden opkopen aan 2% van de reële waarde door instortende markten, een 500-dagenplan en dies meer. Those were the days...?

Anoniem zei

Beste Tom, bedankt voor je reactie.
Het aankaarten van een huidige problematiek betekent niet automatisch het goedspreken van een voorafgaande situatie. Terecht merk je op dat Rusland in het recente verleden van de pre-Poetin / post-Sovjet periode heel wat onrechtvaardigheden kendde. Of de huidige situatie beter of slechter is dan de vorige, daar spreek ik me niet over uit. Maar dit neemt niet weg dat de huidige situatie een ondemocratische is. Dat wens ik dan ook aan te kaarten in deze tekst. Of de Russen het al dan niet kunnen pruimen is een punt waarvan ik denk dat het moeilijk is ze met zekerheid te kunnen stellen. Ik vrees dat één van de kenmerken van een ondemocratisch regime net het verdoezelen van negatieve geluiden is. Ik ben ook voorstander van het respect voor de soevereiniteit van een staat maar je stelling dat het een fundementele zaak van de Russen is dat het er ondemocratisch aan toe gaat wil ik nuanceren. De enorme meerderheid die Poetin bij verkiezingen gehaald heeft was geen democratische meerderheid, sommige partijen die te kritische geluiden laten horen werden zelfs van de verkiezingen uitgesloten. De keuze van de Russen is een soevereine keuze maar de huidige machthebbers moeten wel respect tonen voor het democratische proces. Wanneer de verkiezingen democratisch verlopen, en er ruimte gegeven zou worden aan alle geluiden (het zogenaamde ‘freedom of speech’) dan pas zouden we met zekerheid weten of de huidige gang van zaken de wens van de Russen is.

Anoniem zei

Democratie is natuurlijk zo'n enorm containerbegrip. Als we de Russische democratie toetsen aan onze liberaal-democratische inzichten dan lijkt dat natuurlijk op zijn minst een eigenaardige democratie te zijn. Nu ja, over het verbieden van partijen, meningen en opsluiten van opposanten owv opiniedelicten kennen we anders ook wel iets in dit "vrije Westen"... Rusland heeft dan ook geen traditie in (liberaal-)democratische staatsordeningen. Ze hebben het na de val van het misdadige communisme eens radicaal geprobeerd, met als resultaat een enorme chaos en economische situatie die niet anders dan als diefstal kunnen omschreven worden. Het is juist Putin die tegen deze laatsten opgetreden heeft, om de naam Berezovski niet te noemen. En laat ons ook het geopolitiek kader niet vergeten waarbinnen de huidige stemmingmakerij zich situeert en waarbij grote principes als 'mensenrechten' en 'democratie' in de retoriek nooit ver weg zijn, maar fundamenteel met de kwestie niets te maken hebben. Nu ja, my two cents natuurlijk. www.neodi.net